5 x het beste boek over psychologie volgens cognitief gedragstherapeuten (in spé)

5 x het beste boek over psychologie volgens cognitief gedragstherapeuten (in spé)

Verdorie, alwéér een boek op je lijstje! Maar deze móét je gewoon lezen als (aankomend) cognitief gedragstherapeut. Tenminste, dat vinden je vakgenoten. Voor welk boek over psychologie en cognitieve gedragstherapie ren jij meteen naar de boekhandel? Ik verklap je ook míjn favoriet.

“Welke boeken zijn inspirerend voor je werk als psycholoog en (toekomstig) cognitief gedragstherapeut?” Dat vroeg een van mijn cursisten in de WhatsApp-groep van de Basiscursus cognitieve gedragstherapie. En dat heeft ze geweten…

Onder andere deze vijf boeken over psychologie en cognitieve gedragstherapie maakten indruk op jouw (toekomstige) collega’s:

Boekentip 1:

Niets is wat het lijkt – waargebeurde verhalen van een beginnend psycholoog

(Tanya Byron)

Deze tip komt van Manon van de Kuilen. Ze werkt als basispsycholoog bij Psychologenpraktijk AGO in Rijswijk. Daar behandelt ze cliënten met de meest uiteenlopende psychische klachten: van mild tot ernstig.

Wil jij je ook ontwikkelen in je vak, maar heb je even geen zin in een studieboek? Dan is dit verhalend-informatieve boek volgens haar een aanrader.

Manon: “Het zette me aan het denken over mijn eigen ontwikkeling als psycholoog.

De schrijfster van het boek, Tanya Byron, volgt in Engeland de vierjarige opleiding tot klinisch psycholoog. Op een meeslepende manier leidt ze je langs haar stageplekken, behandelingen en supervisiegesprekken. Je krijgt boeiende levensverhalen van cliënten mee, waardoor je onder andere meer te weten komt over psychiatrie. Ook volg je veranderingen in de hulpverlening en de beroepsmatige ontwikkeling van Tanya zelf. Ik herkende er veel in. Ook besefte ik: iedere psycholoog vormt zich anders en fouten maken is onderdeel van het proces.”

Boekentip 2:

Zie de mens – Pleidooi om anders naar elkaar te kijken

(Manu Keirse)

Vanuit het verre Glasgow (Schotland) geeft Suzanne Weerman de tweede boekentip. Ze werkt daar als freelance basispsycholoog voor verschillende online GGZ-praktijken in Nederland. Waarom ‘Zie de mens’ volgens haar zo leerzaam is voor (aankomend) cognitief gedragstherapeuten? 

Suzanne: “Je ontdekt hoeveel je al voor je cliënt kunt betekenen door je gewoon van mens tot mens met elkaar te verbinden.

De Vlaamse klinisch psycholoog Manu Keirse pleit ervoor om meer te kijken naar het complete plaatje van de mens. Niet alleen in de psychotherapie, maar in de hele maatschappij. Dus ben je oncoloog? Kijk dan niet alleen naar de tumor van je patiënt. Ben je werkgever? Kijk dan verder dan de capaciteiten en productiviteit van je medewerker. En ben je psycholoog? Kijk dan zowel naar de psychische klachten van je cliënt als naar wat hem of haar nog meer mens maakt. Hoe je dat volgens de schrijver doet? Door echt aanwezig te zijn en eerlijk te kijken en te luisteren naar de ander. Door iemands leed werkelijk te willen zien en begrijpen. En door je wezenlijk open te stellen voor verbinding.

Zijn pleidooi is inspirerend en oprecht, met talloze mooie voorbeelden en verhalen, zonder kritisch of dwingend te zijn. Bij momenten is het spiritueel en filosofisch, maar nergens zweverig of belerend. Wél geeft het je een brede kijk op wat werken met mensen betekent en echt waardevol maakt.

PS Manu Keirse schreef ook fantastisch mooie boeken over zijn specialisme: rouwverwerking. ‘Vingerafdruk van verdriet – Woorden van bemoediging’ is bijvoorbeeld een aanrader voor je cliënten.”

Boekentip 3:

The psychopath inside – A Neuroscientist’s personal journey into the dark side of the brain

(James Fallon)

De tipgeefster van dit derde boek, Manouk Stam , haalde haar master psychologie in de klinische richting. Haar tip voor een ‘klinisch’ boek is dus niet zo verrassend. Ze werkt nu als praktijkondersteuner GGZ in een huisartsenpraktijk. Daarnaast geeft ze probleemgestuurd onderwijs in psychologie en pedagogiek op de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Manouk: “Je frist op een indrukwekkende, levendige en heldere manier je kennis op over het complexe brein. Ook begrijp je de ingewikkelde samenhang met (psychopathisch) gedrag en de beperkingen van hersenscans.

De schrijver, een Amerikaanse neurowetenschapper, ontdekt tot zijn grote schrik dat zijn brein overeenkomt met dat van psychopaten. Gek genoeg heeft hij geen duidelijke psychopathische kenmerken, zoals de behoefte om iemand pijn te doen. Tijdens zijn zoektocht naar een verklaring, ontdekt hij dat er geen goed afgebakende definitie is van psychopathie: het staat bijvoorbeeld niet in DSM-V. Ook functioneren mensen met deze kenmerken soms juist heel goed in onze maatschappij, bijvoorbeeld als chirurg, advocaat of – in dit geval – wetenschapper.

Het boek helderde voor mij veel op over de interactie tussen omgeving en genen. En over de invloed van epigenetica hierop: omkeerbare erfelijke veranderingen door leefomstandigheden. Ook besefte ik: het is nog niet zo makkelijk om op basis van hersenscans diagnoses te stellen. Een interessant gegeven vanwege de actualiteit hiervan in wetenschap en rechtspraak. Kortom, een unieke kijk op ons brein en gedrag, vanuit een persoonlijke zoektocht naar het antwoord op de vraag: ben ik een psychopaat?”

Boekentip 4:

Leerschool

(Tara Westover)

Marjolein Geldermans , positief psycholoog in hart en nieren, stemt je graag positief met dit vierde boek over psychologie. Na een veelzijdige loopbaan als GZ-psycholoog en cognitief gedragstherapeut, werkt ze nu als (gast)docent en supervisor. Ze helpt (jonge) psychologen om met meer ontspanning, energie en vertrouwen te werken.

Marjolein: “Als hulpverleners zijn we geneigd om te denken dat een jeugd van mishandeling en verwaarlozing wel erg traumatisch moet zijn. Maar dat hoeft de betrokkene zelf niet zo te ervaren.

De schrijfster van deze autobiografische roman groeit op in een gezin dat zich afzondert van de buitenwereld. Ze krijgt te maken met een gewelddadige broer, zonder dat ze zelf doorheeft dat er sprake is van mishandeling. Hoe zij zich door haar jeugd heen slaat en zichzelf ontwikkelt is bewonderenswaardig. Ze laat zien hoe je zonder steun van je gezin van herkomst en zonder kansen toch maatschappelijk veel kunt bereiken. Daarbij weet ze op een natuurlijke wijze gebruik te maken van haar talenten. Dit rauwe verhaal over incasseren en doorzetten leest als een trein. Dat het non-fictie is, maakt het nog indrukwekkender.

Het bevestigt voor mij dat je de veerkracht van de mens niet moet onderschatten. Hoewel de hoofdpersoon opbloeit bij aandacht en erkenning, gaat ze door op haar incasseringsvermogen, loyaliteit en vermogen om zich aan te passen aan stress en tegenslag.”

Boekentip 5:

Een klein leven

(Hanya Yanagihara)

Mijn eigen favoriete boek over psychologie van de afgelopen tijd? Ik  raad je aan om deze zomer eens languit te gaan liggen met dit meeslepende verhaal. Het won diverse prijzen, net als het vorige boek van de schrijfster. Ook was het in 2016 boek van de maand in het tv-programma De Wereld Draait Door.

“Je krijgt een inkijkje in het ‘onbekende’ van de mens. Daardoor besef je nog beter waarom mensen soms keuzes maken die je van buitenaf niet begrijpt. In onze hoofden gaat zoveel meer om dan anderen weten…

Je volgt een groep vrienden uit New York door de jaren heen. Daarbij kruip je in de huid van hoofdpersoon Jude, die veel moeite heeft met contacten. Zijn vrienden weten dit en laten het zo. Maar jij ontdekt stukje bij beetje de achtergrond: verschrikkelijke jeugdervaringen. Die beïnvloeden nog dagelijks verschillende facetten van zijn leven. Zoals zijn zelfbeeld, hoe hij met zichzelf en zijn lichaam omgaat en de afstand en nabijheid tot anderen. Doordat zijn vertrouwen zo beschadigd is, kan en wil hij zich niet openstellen voor hulp en lukt het hem niet om zichzelf te repareren. Zijn zelfhaat neemt steeds groteskere vormen aan…”

Jouw favoriete boek over psychologie?

Welk boek over psychologie bleef jóú het meeste bij en raad je cognitief gedragstherapeuten (in opleiding) aan? Leuk als je het hieronder deelt in de reactieruimte!

Nog méér leesinspiratie?

Meld je dan aan voor de nieuwe Basiscursus cognitieve gedragstherapie op zaterdag. Dan maak jij ook deel uit van een groep psychologen die elkaar helpt om een gewaardeerde cognitief gedragstherapeut te worden.