FABA’S INGEWIKKELD? DEZE LESMETHODE MAAKT HET LEREN MAKKELIJKER!
Bij iedere basiscursus begin ik weer ‘from scratch’ met het uitleggen van de functie- en betekenisanalyses. De analyses waarmee je de problematiek van de client inzichtelijk maakt en waarop je je behandelplan baseert.
HOE IK MIJN CURSISTEN DE FABA’S LEER IN DE BASISCURSUS
Van het uitleggen van de analyses leer ik zelf elke keer weer. Bij de eerste cursussen kreeg ik steeds terug dat het boek van Korrelboom en ten Broeke zo complex was en droog. Niet doorheen te komen. Soms gaven ze het halverwege de leesstof op.
Dus bij latere cursussen begon ik altijd met een disclaimer “het boek is echt heel moeilijk. Worstel jezelf er maar doorheen. Ik leef met je mee. De volgende keer leg ik het uit. En als je het dan nog eens leest dan snap je het beter.” Hierna waren de reacties anders: “ingewikkeld, maar wel te doen.”
In de les oefenden we met het opstellen van functie- en betekenisanalyses. Met voorbeelden uit de praktijk, plenaire casussen en eigen casuïstiek. Ik gaf daar steeds veel uitleg bij over ‘tekentjes’ en ‘associaties’.
DAT MOET TOCH ANDERS KUNNEN?
En toch zat me dat niet helemaal lekker. Kan dat niet anders?
De oplossing was voor mij duidelijk: ik ging filmpjes maken waarmee de toepassing en uitwerking van de faba’s inzichtelijk worden . Toen ik dit met de VGCt besprak, waren ze gelijk enthousiast. Het plan werd zelfs breder, want naast het faba-model van Korrelboom en ten Broeke brachten we ook het andere belangrijke model van Hermans in beeld. Je bekijkt de teaser van de filmpjes hier.
MIJN ROL ALS DOCENT IS VERANDERD
Door de filmpjes op te nemen als lesstof veranderde de inhoud van mijn lessen én mijn rol als docent. Want voorafgaand aan mijn lessen bekijken de cursisten beide filmpjes en duiken ze de boeken in. Hierdoor begrijpen ze de stof sneller en kunnen we ons in de les richten op de toepassing van de analyses op onze eigen casuïstiek. Hiermee is de toepasbaarheid in de praktijk meteen duidelijk en komt de theorie tot leven.
“Wat mij positief verrast? Als we in de eerste les een plenair rollenspel hebben gespeeld en ik de bekrachtigers en de gevolgen van het gedrag samen met de groep in kaart breng om vervolgens te vragen: “wat houdt het probleemgedrag in stand?”. “De prettige roes”, roept de een en een ander vult aan: “dat is een +S+”. Dan heb ik dat nog helemaal niet uitgelegd😊 Dat maakt mijn dag dan helemaal goed!”
Rebecca Warner
Het voelt alsof mijn missie daarmee geslaagd is. Het leren van de analyses makkelijker maken.
De analyses uitleggen is in mijn werk een terugkerend onderdeel geworden in de basiscursus, in supervisie, bij het begeleiden van N=1’s en in workshops. Want voor veel therapeuten blijven ze een uitdaging.
HERKEN JE DIT?
Het nut van de analyses ken je. Maar het inzetten op momenten dat het nodig is, is toch nog iets anders. Want hoe pak je het aan als je client niet in een protocol past? Hoe precies moet je zijn met die notaties en tekentjes? En hoe zit het nu met die nieuwe dingen en veranderingen over de faba’s die ik hoor? Je wilt het graag goed doen, maar je weet niet zo goed wat juist is.
Als je het te weinig toepast, word je er ook niet echt handig in. Dan kost het je veel tijd en is de kans groot dat je ze terzijde schuift. Maar ergens knaagt het wel.
DE MEEST GESTELDE VRAGEN
- Docenten: hoe leg ik de functie- en betekenisanalyses goed uit?
- Supervisoren: heb ik wel genoeg kennis over de faba’s om mijn supervisanten erin te begeleiden?
- N=1 begeleiding: ken ik de details van de analyses goed genoeg om constructieve feedback te kunnen geven?
- CGT’ers in opleiding: heb ik de analyses voldoende onder de knie om ze juist weer te geven in mijn N=1?
HET IS FIJN OM GOED BESLAGEN TEN IJS TE KOMEN
Want dan voel je je zekerder in je werk. Je maakt met meer gemak de analyses.
Je kunt cliënten met ingewikkelde problematiek beter helpen. Je kunt je collega’s helpen ze toe te passen. En als jij, of iemand die je begeleidt, vastloopt in een behandeling, heb je een methode die helpt om je behandeling weer in beweging te krijgen. Je cliënt krijgt er een scherpere therapeut mee en een behandeling die beter is toegesneden op zijn of haar problematiek. Het opstellen van functie- en betekenisanalyses helpt je om passende interventies te vinden die aansluiten bij de problematiek van je client en het helpt je misschien ook om vaker interventies in te zetten die je niet standaard gebruikt. Hiermee breid je je therapeutische repertoire verder uit.
TIPS OM JE KENNIS OVER DE FABA’S TE VERDIEPEN
De uitdaging is om uit je comfort zone te stappen en er mee aan de slag te gaan. Maar waar begin je nu? Als je het gevoel hebt dat je er niet genoeg over weet? Als je het boek te ingewikkeld vindt? Als je liever in een veilige setting oefent dan het direct toepassen in de praktijk?
Ik maakte een overzicht waarmee je je kennis kunt opfrissen:
- Bekijk en lees meer over de filmpjes die ik in samen met de VGCt maakte:
- Duik in de theorie aan de hand van de laatste uitgaven over Geïntegreerde Cognitieve Gedragstherapie:
- Volg een workshop waarin de theorie van de faba’s wordt samengevat en praktisch wordt geoefend.
- Sluit je aan bij een intervisie over functie- en betekenisanalyses en oefen mee.
- De VGCt organiseert regelmatig congressen, workshops en docentenmiddagen waar probleemanalyses op het programma staan.
- Verdiep je in de stappen van het N=1 onderzoek en ga er een schrijven of begeleiden. Daarmee daag je jezelf uit om met de analyses aan de slag te gaan en je er verder theoretisch in te verdiepen
- Bekijk op een moment waarop het jou uitkomt de e-learning en ontdek de meest gemaakte fouten en tips die je helpen bij het zetten van de puntjes op de i van de faba’s in jouw N=1 verslag.
- Download het Handboek N=1 Nieuwe Stijl, waarin je meer leest over de plaats van de analyses in het cognitief gedragstherapeutisch proces.